گاز مبرد
تعریف گاز مبرد:
مبرد (Refrigerant) یا سرمازا حالت سیال داشته و هنگام طی کردن یک سیکل به طور مرتب از حالت مایع به گاز تغییر حالت می‌دهد و پس از سرد شدن از حالت گاز به مایع تبدیل می‌گردد. از گاز مبرد عموما در سیستم‌های تهویه مطبوع که مجهز به سیکل تبرید برای خنک کردن محیط هستند استفاده می‌شود. مبرد یا سرمازا حالت سیال دارد و با جذب حرارت تغییر حالت داده و در سیکل‌های تبریدی کاربرد گسترده‌ای دارند. عموما سیستم تهویه مطبوع دارای سیکل تبریدی جهت خنک کردن محیط هستند. در اسپلیت‌ها گاز به عنوان ماده‌ی مبرد استفاده می‌شود. گاز مبرد بکار رفته در کولر گازی اسپلیت درون محفظه‌ی کمپرسور قرار دارد. در تجهیزات سرمایشی دیگر مانند چیلر‌ها آب نقش مبرد را به عهده دارد همچنین از دیگر مواد که در سیکل تبرید بکار می‌ورند می‌توان به آمونیاک، دی اکسید کربن نیز اشاره نمود. مبردها در چرخه دائما در حال تغییر حالت پی در پی هستند و کار آنها انتقال و تراکم ماده‌ی سیال درون دستگاه می‌باشد. استفاده از گاز مبرد و انواع آن در سیستم تهویه مطبوع بسیار کاربردی و حائز اهمیت است.
تاریخچه گاز سرمازا در کولر گازی و اسپلیت:
کولرهای گازی در اواسط قرن نوزدهم اختراع و روانه بازار شدند در آن زمان از اتر به عنوان ماده مبرد استفاده می‌شد. پس از گذشت مدتی و ورود اسپلیت‌ها به بازار از موادی همچون دی اکسید کربن و آمونیاک در کمپرسور استفاده می‌کردند. با گذشت چند دهه و پیشرفت علم و فناوری و توجه بیشتر به محیط زیست و ایمنی محیط استفاده از این نوع مبردها به دلیل مشتعل و خطرناک بودن رفته رفته ممنوع گردید. در سال 1926 میلادی اولین مبرد کلروفلروکربن، به وسیله thomas midgely کشف شده و با نام تجاری R22 شناخته شد. این مبرد قابل اشتعال و سمی نبوده و راندمان بالاتری نسبت به مبردهای قبلی دارد.
R22 قدیمی ترین گاز فریون می باشد که در محفظه کمپرسور قرار داشته اما با گذشت زمان گاز مبردR410 در سیستم های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار گرفت که از ترکیب گازR32 و R125 تشکیل شده است.این گاز برخلاف گاز R22 بسیار سازگار با محیط زیست است و آلودگی به همراه ندارد.
براساس ترکیب شیمیایی مواد مبرد را به چهار دسته تقسیم می‌نمایند:
- دسته اول کلروفلوئوروکربن‌ها (CFC) می‌باشند که معروف‌ترین نوع مبردها هستند که مهم‌ترین اعضای آن R11 , R12 , R113 , R114 و R115 می‌باشند.
- دسته دوم هیدروکلروفلوئوروکربن‌ها (HCFC) می‌باشند که اعضای آن R22 و R123 هستند
- دسته سوم هیدروفلئوروکربن‌ها (HFC) ها هستند که متشکل از R410A , R407C , R404A و R134A هستند.
- دسته چهارم گازهای مبرد طبیعی مانند آمونیاک، کربن دی اکسید و پروپان می‌باشند.
مواد مبرد روی محیط زیست تاثیراتی بر جای می‌گذارند که بسته به نوع مبرد تاثیرات آنها به دودسته تقسیم می‌شود:
- پتانسیل تخریب لایه اوزون (ODP)
- پتانسیل گرمایش زمین (GWP)
ویژگی‌های یک گاز مبرد استاندارد:
گاز مبرد مناسب کولر گازی و سیستم‌های تهویه مطبوع دارای مزایا و ویژگی‌هایی است که عبارتند از:
- سمی نبودن
- پایدار بودن
- خورنده نبودن
- دارای نقطه جوش پایین
- غیر قابل اشتعال و انفجار
- سازگار با محیط زیست
- پایین بودن هزینه نگهداری و خرید
- قابل تشخیص بودن در حالت نشت
- داشتن عدد ODP و GWP پایین
پر کاربرد‌ترین گازهای مبرد:
- گاز مبرد R134A: تترافلوئورواتان مشهور به R134A تشکیل شده از دو اتم کربن، دو اتم هیدروژن و چهار اتم فلور می‌باشد و فرمول شیمیایی آن CF3CH2F است. این گاز در دسته HFC ها قرار داشته و تاثیری روی لایه اوزون ندارد. قابلیت اشتعال و انفجار ندارد و از لحاظ میزان سمیت در حد استاندارد قرار دارد. دمای جوش این گاز 26.1 درجه سانتی‌گراد می‌باشد و از آنجایی که از نظر خواص ترمودینامیکی تقریبا شبیه به R12 می‌باشد جایگزین خوبی برای گاز R12 می‌باشد. اما باید برای جایگزین کردن این دو گاز تغییراتی در سیستم تبرید اعمال کرد.
- گاز سرمازا R407C: گاز R407C از ترکیب چند هیدروفلوئوروکربن مانند دی فلوئورومتان و پنتافلوئورومتان تشکیل شده است و جایگزینی برای گازR22 می‌باشد. استفاده از این گاز در سیستم‌های تبرید جدید رواج بیشتری پیدا کرده است و توانایی کار در سیکال‌های دمای متوسط را دارد.
- گاز R404A: این گاز سرمازا یک جایگزین مناسب برای گاز مبرد R22 می‌باشد. از مزایای R404A می‌توان به بازده دمای مناسب آن اشاره کرد. این ماده مبرد در سیستم‌هایی با دمای بین 45- تا 15+ درجه سانتی‌گراد می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. با آب و هوا به سادگی واکنش نشان نمی‌دهد و بی رنگ و غیر قابل اشتعال می‌باشد.اما در اثر تماس مستقیم با پوست مضر است.
- گاز مبرد R410A: گاز R410A از ترکیب چند هیدروفلئوروکربن ایجاد شده است و به دلیل نبودن کلر در ترکیب این گاز، آسیبی برای لایه ازون ندارد. همچنین استفاده از این گاز سرمازا بازدهی بیشتری نسبت به R407C و R22 به همراه خواهد داشت و به دلیل دارا بودن ظرفیت تبرید و فشار بالا تر نسبت به گاز R22 گزینه مورد توجهی برای استفاده در سیستم‌های تهویه مطبوع، سیستم‌های تبرید صنعتی و خنک کننده می‌باشد.
- گاز سرمازا R22: این گاز پیش از آنکه مشخص شود برای لایه ازون مضر است، جزء پر استفاده‌ترین مبردها به شمار می‌رفت اما اکنون استفاده از این گاز به میزان چشمگیری کاهش یافته و در سال 2020 به طور کامل کنار گذاشته می‌شود. R22 در دسته HCFC قرار داشته و دارای کلر می‌باشد از این رو برای محیط زیست مضر می‌باشد. یکی از جایگزین‌های R22 گاز R410A می‌باشد. اما به نظر می‌رسد در سال 2020 استفاده از R22 و R410A به تدریج حذف شده و گاز R32 جایگزین آنها گردد. زیرا عدد GWP این گاز حدودا 1/3 گاز R410A می‌باشد.
گاز مبرد و ایمنی آن:
ایمنی گاز مبرد باعث شده است که بسیاری از از این گازها به دلیل ایمنی پایین مورد استفاده قرار نگیرند. یکی از مهم‌ترین آنها هیدروکربن خطی و آمونیاک است. ماده‌ای که برای مبرد استفاده می‌شود باید از نظر شیمیایی بی‌اثر باشد، به طوری که در هر حالت و نسبت زمانی که با هوا ترکیب می‌شوند سمی و قابل اشتعال نباشند.از نظر شیمیایی بی اثر باشد؛ به طوری که هم در حالت خالص و هم وقتی که با هر نسبتی با هوا مخلوط شده باشد، اشتعال‌پذیر، منفجر شوند و سمی نباشد. همچنین هنگام واکنش با روغن یا موادی که در تجهیزات تبرید استفاده شده نباید واکنش بدی داشته باشد. این مبرد باید گونه‌ای باشد که در صورت نشتی، به مواد موجود در انبار آسیبی نزده و آنها را آلوده نکند. همچنین با رطوبت موجود در سیستم‌های تبریدی واکنش نامطلوب نداشته باشد.
تلفن(۱): ۶۶۴۶۴۴۵۹-۰۲۱
همراه: ۰۹۱۲۳۳۰۵۰۶۵ آقایی
زمان پاسخگویی: در روزهای کاری از ساعت ۹ صبح الی ۸ شب